اجرای الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در غرب استان تهران

دکتر مهری سادات موسوی رئیس جهاددانشگاهی واحد علامه طباطبایی در خصوص اقدامات این واحد در رابطه با ساماندهی مشاغل خرد و خانگی در غرب استان تهران مبتنی بر الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی و با کارفرمایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: تقریباً از سه سال پیش در زمینه اشتغال‌زایی با ایجاد کسب و کار برای ساکنین منطقه غرب استان تهران ورود کرده‌ایم.

وی ادامه داد: کار ما برای مشغول کردن زنان سرپرست خانوار در حوزه مشاغل خرد و خانگی با شناسایی این افراد در شهرستان های ملارد، رباط کریم، بهارستان، اسلامشهر، شهریار و قدس آغاز شد. این شش شهرستان غرب استان تهران ۳.۵ میلیون نفر را در خود جای داده‌اند و بیشتر از برخی استان‌های کشور جمعیت دارند اما بعضی از مناطق این شهرستان‌ها با محرومیت زیادی مواجه هستند.

ایشان خاطرنشان کرد: این کار از سال 1398 آغاز شده است. شناسایی خانواده‌ها در ابتدای کار دشوار بود و ترجیح ما بر این بود افرادی که تحت پوشش نهادهای حمایتی نیستند را وارد این کار کنیم بر همین اساس ابتدا با توجه به زیست بوم منطقه شروع به شناسایی مزیت‌های منطقه کرده و سپس کسب و کارهای قابل توسعه و حمایت را مشخص نموده و بر همین اساس جلسات مختلفی با سازمان‌های متولی به منظور هماهنگی و همراهی برگزار شد.

وی افزود: مدل ما تأکید بر آموزش مهارت صرف نبود به همین دلیل متناسب با هر کسب و کاری که قرار بود ایجاد شود، یکی از فعالان همان کسب و کار که کارش رونق داشت و یا قابلیت رونق و توسعه را داشت و می‌توانست برای توسعه کسب و کار چند نفر به مجموعه خود اضافه کند را تحت عنوان پیشران شناسایی کرده و همزمان شروع به استعدادیابی، توان سنجی و ایجاد مهارت کردیم.

دکتر موسوی خاطرنشان کرد: این پیشران‌ها در حوزه‌های مختلف به ما متصل شدند و با آموزش عمومی از طرف ما و آموزش تخصصی از سوی پیشران آرام آرام کار شکل گرفت. ابتدا کار مشکل بود چون بسیاری از افراد از لحاظ ذهنی آماده پذیرش کسب و کار نبودند و برای ایجاد این ذهنیت زمان زیادی صرف شد. سپس در حوزه‌های مختلف از جمله خیاطی، پوشاک، قلاب بافی، میوه خشک کنی، بسته‌بندی، تولید متحوا و مشاوره شغلی و مشاوره‌های حقوقی کار پیش رفت.

رئیس جهاد دانشگاهی واحد علامه اظهار کرد: در حوزه برندسازی هم اقداماتی صورت گرفت و با برگزاری دوره‌های مختلف برندسازی، فعالان به این باور رسیده‌اند که می‌توانند برند خود را داشته باشند.

وی ادامه داد: غیر از این مباحث ما برخی از پیشران‌هایی که می‌توانستند با هم کار کنند را به صورت شبکه‌ای به هم متصل کردیم تا هم‌افزایی صورت بگیرد. مثلا در حوزه پوشاک فردی توان بازاریابی خوبی دارد، افرادی هستند که برش کاری را به خوبی انجام می‌دهند، برخی در دوخت، طراحی، تأمین مواد اولیه و ... توان خوبی دارند و عده‌ای هم در حوزه بسته‌بندی توانمند هستند. ما همه اینها را کنار هم قرار دادیم. به عبارت دیگر تلاش شد شبکه سازی و زنجیره ارزش بر اساس اصول علمی و عملی در سه بخش تامین، تولید، بازاریابی و فروش شکل گیرد.

موسوی با بیان اینکه پس از شیوع کرونا و چالش‌هایی که برای کسب و کارها بویژه کسب و کارهای خرد و خانگی ایجاد شد از ظرفیت خیرین استفاده کردیم، افزود: خیرین پس از رایزنی‌ها مجاب شدند که در حوزه کسب و کار فعالیت کنند و خوشبختانه کمک زیادی از جمله در تأمین تجهیزات، مواد اولیه و ... داشته‌اند.

وی گفت: هنوز مشکلات زیادی وجود دارد و می‌طلبد برخی موازی‌کاری‌ها رفع و سرمایه وارد این بخش شود.

وی افزود: تعداد اشتغالی که فقط در منطقه ملارد ایجاد شده حدود ۵۰۰ نفر است که ظرفیت اضافه شدن نیز دارد. مثلاً فقط یک کارگاه شال و روسری ظرفیتی تا ۴۰۰ نفر را دارد. یک شبکه دیگر ۲۵۰ نفر را مشغول به کار کرده اما ظرفیت آن در حال رشد تصاعدی است.

ایشان ادامه داد: یکی دیگر از شبکه‌های فعال در این بخش شبکه عروسک‌سازی است که در حال حاضر ۲۵ نفر را به کار گرفته است. شبکه قالی نیز با مشکلاتی از جمله درآمد پایین مواجه بود که پس از همکاری با یک پیشران درآمد فعالین این حوزه معقول تر شده است. یکی دیگر از اقدامات بحث گوهرتراشی است که در حال حاضر حدود ۶۰ نفر آموزش دیده‌اند و در حال کار هستند.

وی تصریح کرد: ما مشاغلی که فکر می‌کنیم می‌توانند در زندگی افراد تأثیرگذار باشند را کمک می‌کنیم تا رشد کنند. به طور کل با ایجاد شغل، احیا و توسعه بالغ بر هزار نفر در این شبکه مشغول هستند.

موسوی گفت: کار جدیدی در حوزه پرینترهای سه بعدی هم آغاز شده است که حدود ۱۰ نفر در آن مشغول هستند. تلاش بر این است تا در زمینه‌های مختلف ایجاد کسب و کار با در نظر گرفتن علائق افراد ورود کنیم.

وی در پایان اظهار داشت: کار در شرایط شیوع کرونا و وضعیت خاص اقتصادی کشور بویژه برای زنان محترم سرپرست خانوار مشکلات و مباحث خود را دارد و امید است با هم افزایی بین دستگاهی و تامین اعتبارهای لازم شاهد اقدامات بیشتر و گسترده تری باشیم.

در ادامه این برنامه دکتر فاطمه قاسمپور، نماینده تهران و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی پس از بازدید از شبکه‌های مختلف کسب و کار از جمله دوخت شال و روسری، عروسک، بسته‌بندی پوشاک، گوهرتراشی، قالیبافی و ... گفت : حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار یکی از قدامات موثر در توسعه اجتماعی و توسعه رفاه و معیشت است. جهاد دانشگاهی اقداماتی را در این زمینه سازماندهی کرده که امروز از نزدیک مورد بازدید قرار گرفت.

وی افزود: در این بازدید با نقاط قوت و نقاط ضعف کار آشنا شدیم تا در ادامه کمک کنیم نقاط قوت را با همراهی تقویت و اگر نقاط ضعفی وجود دارد آنرا رفع کنیم.

ایشان ادامه داد: در این کار تلاش شده با توجه به رویکردهای استارتاپی و نوآوری اجتماعی، زنجیره تأمین و ارزش در کنار هم دیده شود که از نقاط قوت کار است ولی نیاز است به طور جدی‌تر در گفت و گو با جهاد دانشگاهی و دیگر مجموعه‌هایی که درگیر توانمندسازی حوزه زنان سرپرست خانوار هستند، ارتقاء مفهوم توانمندسازی در دستور کار قرار گیرد چون در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار چیزی که قرار است انجام شود توانایی آنان برای ایستادن روی پای خودشان است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس در بودجه ۱۴۰۰ برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مبلغی را در نظر گرفته که قرار است جهاددانشگاهی بخشی از این بودجه را در این راستا پیگیری کند.

در ادامه دکتر زهرا شمس عضو شورای شهر تهران پس از بازدید از اقدامات صورت گرفته توسط جهاددانشگاهی برای ساماندهی مشاغل خانگی در غرب استان تهران، گفت: یکی از اولویت‌هایی که برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار یا خانواده‌های زن سرپرست وجود دارد، هم افزایی نهادهای عمومی، مردمی، انقلابی و جهادی و سازمان‌های حاکمیتی است.

وی افزود: برنامه‌ای را مد نظر داریم تا با یک هم افزایی موثر بتوانیم اقداماتی را در ابعاد مختلف اشتغال، آموزش، حمایت و بازتوانی روانی اجتماعی زنان سرپرست خانوار را از یک بستر مردمی پیش‌بینی کنیم و در این راستا تمامی نهادهای تأثیرگذار که می‌توانند کار را تسهیل کنند در کنار هم قرار گیرند تا یک بستر یکپارچه برای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای حوزه خانواده‌های زن سرپرست ایجاد شود. همچنین  مجموعه‌هایی که امروز بازدید شد وضعیت مطلوبی داشتند و نگاهی از یک اقدام یکپارچه را دیدیم که گروه‌های مختلف مردمی و نهادهای سازمانی در کنار هم قرار گرفته‌اند و زنجیره‌ای از اقدامات شکل داده‌اند تا عرصه تولید به عرصه توزیع نزدیک شود. با همت جهاد دانشگاهی قطعاً توفیقات روزافزونی خواهیم داشت.

دکتر مهشید منزوی مدیرکل گروه‌های انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی هم در پایان این بازدید با بیان اینکه بازدید امروز ما در پی پروژه‌های بزرگ کشور در حوزه توانمندسازی زنان و خانواده‌های آسیب‌پذیر و زنان سرپرست خانوار بود، گفت: در واقع این پروژه‌ها با عناوین مختلف و اهداف یکسان در کشور در حال انجام است. از جمله پروژه‌های دیگری که در این بخش وجود دارد دفاتر تسهیلگری در سکونتگاه‌های هدف بازآفرینی شهری است که در ۱۰ استان انجام شده است. در کنار آن پروژه دیگر، توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و خانواده‌های کم بضاعت در کل استان های کشور است.

وی افزود: امیدواریم بتوانیم در آینده با تجمیع این پروژه‌ها که منفک از هم هستند به کشور برای کاهش فقر و آسیب‌های اجتماعی و توانمندسازی جامعه هدف کمک کنیم.